Ostre zapalenie trzustki jest wynikiem zbyt wczesnej aktywności proenzymów trzustkowych, które prowadzą do samotrawienia tego narządu W ok. 80 proc. przypadków ostre zapalenie trzustki wiąże się z chorobami dróg żółciowych (kamica żółciowa) lub nadużywaniem alkoholu.
Istotą ostrego zapalenia trzustki jest przedwczesna aktywacja proenzymów trzustkowych, które uszkadzają trzustkę i sąsiadujące narządy. Silna reakcja zapalna może prowadzić do poważnych powikłań i niewydolności wielonarządowej. Objawem zapalenia trzustki jest przede wszystkim silny, ciągły ból, który może promieniować do kręgosłupa, a za znakomitą większość zachorowań odpowiada kamica żółciowa oraz nadużywanie alkoholu. Alkoholizm jest także najczęstszą przyczyną przewlekłego zapalenia trzustki. Objawy zapalenia trzustki Ostrym zapaleniem trzustki nazywamy ostry stan zapalny trzustki związany z niekontrolowaną aktywacją proenzymów trzustkowych, co prowadzi do uszkodzenia trzustki, sąsiadujących tkanek, a nawet narządów odległych. Objawy zapalenia trzustki to przede wszystkim nagły, silny, przeszywający, narastający i opasujący ból zlokalizowany w nadbrzuszu (nierzadko promieniujący do pleców), nudności, wymioty i wzdęcie brzucha. Często występuje gorączka i przyspieszenie pracy serca, czasami pojawia się żółtaczka, a w ciężkiej postaci może dojść do zaburzeń świadomości, obniżenia ciśnienia, spadku wydalania moczu czy duszności. Rzadkim objawem są zmiany skórne takie jak zaczerwienienie twarzy, krwawe podbiegnięcia wokół pępka oraz w okolicy lędźwiowej. Przewlekłe zapalenie trzustki związane jest z nawrotowymi epizodami stanów zapalnych, co prowadzi do postępującego włóknienia narządu i jego niewydolności. Przebieg choroby może być różny, ale z reguły obserwuje się nawracające dolegliwości bólowe nadbrzusza, nasilające się po posiłkach (szczególnie tłustych), nudności, wzdęcia i uczucie pełności w brzuchu. Okresowo może pojawić się żółtaczka, a unikanie jedzenia z powodu bólu, prowadzi do niedożywienia. Po upływie jakiegoś czasu (zwykle wielu lat), można zaobserwować objawy zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (np. biegunki tłuszczowe, cukrzycę). Zapalenie trzustki – przyczyny Za zdecydowaną większość ostrych zapaleń trzustki odpowiadają choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych oraz nadużywanie alkoholu. Rzadziej przyczyna jest jatrogenna (czyli będąca niekorzystnym skutkiem leczenia, może się tak zdarzyć po endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej – ECPW) lub idiopatyczna (niewiadomego pochodzenia). Podłożem ostrego zapalenia trzustki mogą być także: hipertriglicerydemia, stosowanie niektórych leków, wady wrodzone, urazy brzucha, infekcje wirusowe, nadczynność przytarczyc i inne. Na przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki składają się: alkoholizm, palenie tytoniu, hiperkalcemia, hipertriglicerydemia, stosowanie niektórych leków, mutacje genetyczne, wady wrodzone, podłoże autoimmunologiczne, uszkodzenia i niedrożności przewodu trzustkowego i inne. U około 1/3 chorych nie udaje się znaleźć czynnika etiologicznego. Zapalenie trzustki – badania Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy zapalenia trzustki, koniecznie skontaktuj się ze swoim lekarzem. Na podstawie obrazu klinicznego i badania fizykalnego, lekarz podejmie decyzję odnośnie dalszego postępowania. Badania laboratoryjne wykorzystywane w diagnostyce ostrego zapalenia trzustki to ocena aktywności enzymów trzustkowych: amylazy w surowicy i w moczu oraz lipazy w surowicy krwi. Ponad 3-krotne przekroczenie górnej granicy normy przemawia za rozpoznaniem choroby. Inne badania przydatne w szacowaniu ciężkości schorzenia obejmują morfologię krwi, CRP, prokalcytoninę, mocznik, parametry wątrobowe, LDH i inne. Aby ocenić zmiany zapalne i martwicze w trzustce oraz stan sąsiadujących narządów, wykonuje się badania obrazowe: USG, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, RTG klatki piersiowej lub brzucha czy ECPW, będące równocześnie zabiegiem leczniczym. W rozpoznaniu przewlekłego zapalenia trzustki kluczowy jest wywiad, obecność objawów i charakterystycznych zmian w badaniach obrazowych. Badania laboratoryjne mają mniejsze znaczenie, bowiem aktywność amylazy i lipazy może być w granicach normy. Pamiętaj, że przewlekłe zapalenie trzustki predysponuje do rozwoju cukrzycy i osteoporozy, wskazane może być więc oznaczenie witaminy D w surowicy i regularne badanie glikemii, które możesz wykonać w DIAGNOSTYCE. Jak leczyć zapalenie trzustki? Podstawowym postępowaniem w przypadku ostrego zapalenia trzustki jest intensywne dożylne nawadnianie, zwalczanie dolegliwości bólowych oraz zaprzestanie jedzenia do czasu ustąpienia nudności i wymiotów. W zależności od ciężkości choroby, konieczne może okazać się żywienie dojelitowe lub pozajelitowe oraz antybiotykoterapia. W niektórych przypadkach (np. niedrożność dróg żółciowych, wystąpienie powikłań) stosuje się leczenie endoskopowe lub operacyjne. Ciężki przebieg choroby wymaga intensywnego nadzoru i związany jest z ryzykiem poważnych powikłań. Leczenie przewlekłego zapalenia trzustki opiera się na postępowaniu takim jak w ostrym zapaleniu (w przypadku zaostrzeń), leczeniu przeciwbólowym, leczeniu zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej niewydolności narządu oraz bezwzględnym zakazie picia alkoholu i rezygnacji z palenia papierosów. Istotne jest przestrzeganie zdrowej diety, dostosowanej do stanu chorego oraz uzupełnianie niedoboru witamin. U wybranych pacjentów stosuje się leczenie endoskopowe lub operacyjne. Ostre zapalenie trzustki nie powinno być lekceważone. Ciężka postać tej choroby wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań, niewydolności wielonarządowej, a nawet śmierci. Przewlekłe zapalenie trzustki prowadzi do trwałej niewydolności narządu i zwiększa ryzyko raka trzustki. Jeśli podejrzewasz u siebie objawy zapalenia trzustki, koniecznie skontaktuj się z lekarzem. Bibliografia: Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. SzczeklikChirurgia – W. NoszczykChirurgia – O. J. Garden, A. W. Bradbury, J. L. R. Forsythe, R. W. Parks
równolegle przy ostrym zapaleniu trzustki, pod okiem lekarza weterynarii →wykonujemy badania oraz podajemy ewentualnie enzymy trzustkowe (powinny być stosowane czasowo! lub wogóle ) i co mega ważne: do posiłku, a nie przed. Niestety! standardowo podawany jest antybiotyk i/lub metronidazol albo steryd, co tylko komplikuje zdrowienie. Ostre zapalenie trzustki (OZT)Wyróżnić można dwie podstawowe postaci zapalenia trzustki: ostrą i przewlekłą. Ostre zapalenie trzustki (OZT) wiąże się z poważnymi zaburzeniami w produkcji enzymów wewnątrz tego organu. Trzustka zaczyna trawić się sama, doprowadzając do nieodwracalnych zniszczeń i ostrego stanu zapalnego, niejednokrotnie również ostrego zapalenia trzustkiPodstawowym objawem choroby jest silny, uporczywy ból w nadbrzuszu, promieniujący do kręgosłupa. Mogą mu towarzyszyć bardzo silne nudności, wymioty (tzw. łyżkowate, czyli niewspółmiernie skąpe w stosunku do nudności), gorączka, wzdęcia, a w niektórych przypadkach także żółtaczka (zabarwienie skóry – dotyczy około 30% chorych). Objawy choroby zaczynają się łagodnie, ale rozwijają w błyskawicznym tempie. Zaledwie po kilku lub kilkudziesięciu godzinach chory trafia do wykryć ostre zapalenie trzustkiW celu potwierdzenia ostrego zapalenia trzustki wykonuje się badanie krwi i moczu, ewentualnie USG, jeśli są warunki do właściwej oceny (u osób po posiłku lub chorych przez zbyt dużą ilość gazów trzustka może nie być widoczna). W celu określenia stopnia ostrości OZT wykonuje się również tomografię zapalenie trzustki przebiega pod dwoma postaciami – łagodnej (w przypadku około 60-70% chorych) oraz ciężkiej (30-40% chorych). Choroba może poważnie zagrozić życiu. W ciężkiej postaci może dojść do niewydolności narządowej (płuc, nerek), krwawienia z przewodu pokarmowego oraz do sepsy. Śmiertelność w przypadku niezakażonej martwicy trzustki szacowana jest na 10%, przy wystąpieniu powikłań narządowych – 20%, zaś w przypadku wystąpienia sepsy – 50-80%. Przewidywanie przebiegu ostrej postaci zapalenia trzustki w jej wczesnych fazach jest bardzo trudne. Chory musi pozostawać pod ścisłym nadzorem klinicznym. W przypadku łagodnego przebiegu choroby pobyt w szpitalu najczęściej nie przekracza siedmiu dni, ale jeśli jest on umiarkowany lub ciężki – leczenie może być dłuższe. Chory, u którego wystąpiła przewlekła postać zapalenia trzustki, powinien pozostawać pod opieką gastroenterologa, chirurga oraz także:Na czym polega badanie amylazy, które robi się w podejrzeniu zapalenia trzustkiBadanie stężenia lipazy w diagnozie chorób trzustkiPrzy stanie zapalnym trzustki można zaobserowować podwyższone stężenie antygenu CA 19-9 oraz kaprotektyny w grozi ostre zapalenie trzustki?Ostre zapalenie trzustki jest chorobą wieloczynnikową – ryzyko jej wystąpienia zależy od czynników środowiskowych, genetycznych i metabolicznych, z których każdy może predysponować do rozwoju choroby. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się: kamicę żółciową, nadużywanie alkoholu (około 30%) oraz hipertrójglicerydemię (zawyżony poziom trójglicerydów we krwi).W około 15-20% przypadków OZT ma charakter idiopatyczny – niemożliwe jest stwierdzenie przyczyn jego wystąpienia. Do czynników wpływających zarówno na ryzyko wystąpienia choroby, jak i intensywność jej przebiegu należą także otyłość i palenie papierosów. Wystąpienie OZT może być również związane z urazami jamy brzusznej oraz zakażeniami pasożytniczymi dróg żółciowych i trzustkowych. U części pacjentów dochodzi do ostrego nawracającego zapalenia trzustki (ONZT). Przebyte incydenty OZT (OZNT) wymagają nadzoru lekarskiego, regularnego przyjmowania leków oraz wyeliminowania wszystkich możliwych czynników ryzyka kolejnego zapalenie trzustki (PZT)Zapalenie trzustki może przybrać też charakter przewlekły – mowa wtedy o przewlekłym zapaleniu trzustki (PZT). W tym przypadku uszkodzenie organu jest stopniowe i z czasem prowadzi do ograniczenia produkcji enzymów i przewlekłego zapalenia trzustkiPrzewlekłe zapalenie trzustki niejednokrotnie pozostaje niewykryte przez długie lata. Jego objawy: biegunki, bóle brzucha, najczęściej są relatywnie łagodne i mogą być mylone z typowymi problemami, na przykład zatruciami czy niewłaściwą dietą. Z czasem mogą się nasilić, następuje to jednak dopiero wtedy, gdy dochodzi już do znacznego uszkodzenia trzustki. PZT jest chorobą znacznie trudniejszą do wykrycia niż OZT. W celu rozpoznania wykonuje się badanie krwi i moczu oraz USG jamy brzusznej lub CT jamy brzusznej z kontrastem. Chorobę można podejrzewać u osób z nawracającymi bólami brzucha, często promieniującymi do kręgosłupa, najczęściej występującymi po posiłkach, a zwłaszcza u osób nadużywających alkoholu. PZT może być też następstwem OZT. Leczenie PZT jest leczeniem objawowym. Polega na redukowaniu bólu brzucha, uzupełnianiu niedoboru enzymów trzustkowych, leczeniu zaburzeń metabolizmu glukozy. Pacjent zostaje również poddany specjalnej diecie, która zapobiega wyniszczeniu organizmu poprzez uniknąć zapalenia trzustkiAby uniknąć chorób trzustki, bezwzględnie należy zaniechać lub ograniczyć stosowanie używek: alkoholu i papierosów, odpowiednio dostosować dietę (spożywać pokarmy lekkostrawne, niezbyt tłuste – głównie chude mięso i sery, mleko o niskiej zawartości tłuszczu, ograniczyć spożycie kawy i herbaty oraz białego pieczywa). Osoby otyłe powinny zadbać o zrzucenie paru kilogramów w celu osiągnięcia właściwego BMI. W przypadku stwierdzonej kamicy żółciowej, gdy pacjent odczuwa z tego powodu dolegliwości – należy również rozważyć usunięcie pęcherzyka żółciowego. Trzeba być także wyczulonym na przyjmowanie niektórych leków (środki moczopędne, przeciwpadaczkowe czy choćby sterydy) – mogą one zwiększać ryzyko wystąpienia choroby. Warto też pamiętać, że nie w każdym przypadku profilaktyka przyniesie oczekiwane rezultaty – walczenie z typowymi przyczynami choroby nie ochroni nas przed zapaleniem trzustki na gruncie nawracające zapalenie trzustkiU części pacjentów dochodzi do ostrego nawracającego zapalenia trzustki (ONZT).Badania wykazały, że w 37% przypadków przyczyną było zaburzenie odpływu żółci, natomiast w 32,4% nie ustalono przyczyny nawrotów. Inne badania wykazały, że u 25% pacjentów z ONZT dochodzi do przewlekłego zapalenia trzustki. Śr, 23-11-2016 Forum: Forum weterynaryjne - Re: Ostre zapalenie trzustki - okropny ból psa Re: Ostre zapalenie trzustki - okropny ból psa Kurcze przeprszam za tak późną odpowiedź, totalnie wypadłam z obiegu jesli chodzi o to forum. Trzustka to niezwykle ważny narząd. Jej rolą jest między innymi wydzielanie soków trawiennych pozwalających na rozkładanie i przyswajanie składników pokarmowych. Produkuje także insulinę odpowiadającą za właściwy metabolizm cukrów. Niestety narząd ten podatny jest na wiele chorób. Jak rozpoznać zapalenie trzustki u psa i jak je leczyć? Zapalenie trzustki u psa – przyczyny Zapalenie trzustki może mieć dwie formy – ostrą i przewlekłą. Szacuje się, że ostre zapalenie trzustki odpowiada aż za 25% wszystkich epizodów cięższych zaburzeń trawiennych u psa. Przewlekła forma tej choroby należy na szczęście do rzadkości, jednak jej skutki bywają o wiele cięższe. Wśród przyczyn ostrego zapalenie tego narządu znajduje się przede wszystkim nieodpowiednie żywienie, a w szczególności zbyt tłusta dieta i otyłość. Choroba ta może pojawić się także na skutek zatrucia, inwazji pasożytów wewnętrznych czy powikłań przy stosowaniu niektórych leków. Często jednak jej przyczyny są trudne do określenia. Przewlekłe zapalenie trzustki występuje natomiast przede wszystkim u psów starszych. Predysponowane są do niego niektóre rasy, takie jak owczarek niemiecki, bokser czy owczarek szkocki trzustki u psa – objawy Zapalenie trzustki skutkuje silnymi zaburzeniami pracy całego układu pokarmowego i przemiany materii. Objawy tej choroby mogą więc być różne i przypominać zatrucie, niektóre choroby wirusowe lub zapalenie jelit. Do najczęściej obserwowanych objawów należą: wymioty biegunka ostry ból brzucha brak apetytu gorączka osłabienie i apatia przyspieszony oddech zmiana koloru spojówek i błon śluzowych. Jak zdiagnozować zapalenie trzustki? Zdiagnozowanie tej choroby nie jest proste. Konieczne jest wykonanie badania krwi obejmującego parametry trzustkowe (lipazę, amylazę) i badania USG jamy brzusznej. W początkowych stadiach zapalenia badania mogą nie wykazywać żadnych nieprawidłowości. Jednak natychmiastowe podjęcie odpowiedniego leczenia to klucz do szybkiego powrotu do zdrowia domowego czworonoga. Zignorowanie pierwszych objawów i nieleczona choroba mogą skutkować martwicą trzustki i uszkodzeniem płuc, serca, wątroby i nerek na skutek działania uwalniających się do organizmu enzymów trzustkowych. Leczenie zapalenia trzustki u psów Postępowanie w przypadku wykrycia zapalenia trzustki jest kilkuetapowe. W pierwszej kolejności należy wprowadzić głodówkę, która zmniejszy aktywność tego narządu. Podczas niej zwierzakowi podawane są kroplówki, a w cięższych przypadkach także antybiotyki, leki sterydowe, przeciwbólowe i przeciwwymiotne, pozwalające na ustabilizowanie stanu psa. W skrajnych przypadkach konieczne może być przetoczenie krwi. Czworonogowi cierpiącemu na zapalenie trzustki należy następnie podawać specjalistyczną karmę o obniżonej zawartości tłuszczu. Niedopuszczalne jest podawanie zwierzakowi jakichkolwiek tłustych przysmaków czy olejów, które mogą wywołać nawrót choroby. Psiak, który raz zachorował na zapalenie trzustki, powinien być regularnie badany w celu szybkiego wykrycia ewentualnego nawrotu. Przewlekłe zapalenie trzustki u psa może wymagać podawania zwierzakowi leków już do końca życia. Alkoholowe zapalenie trzustki stanowi do 90% wszystkich przypadków zapalenia trzustki. Klasyfikacja zapalenia trzustki jest zróżnicowana. Po pierwsze, jest ostry i przewlekły. Klasyfikacja jest dalej podzielona w następujący sposób: Zgodnie z naturą zmian w trzustce występują: Obrzękowe zapalenie trzustki; Tłuszczowa martwica trzustki Diagnoza lekarska i dietetyczna 3 marca 2021 NR 1 (Luty 2021) Ostre zapalenie trzustki (OZT) jest procesem zapalnym tego narządu związanym z przedwczesną wewnątrzustkową aktywacją proenzymów trzustkowych. W zależności od nasilenia i zakresu procesu zapalnego w trzustce, przebiega ono z większym lub mniejszym uszkodzeniem sąsiadujących tkanek lub odległych narządów. Najczęstszymi przyczynami OZT są kamica żółciowa (ok. 40%) i nadużycie alkoholu (również ok. 40% przypadków). Z powodu zróżnicowania przebiegu klinicznego diagnostyka oraz terapia i leczenie powinny być dobrane indywidualnie dla każdego pacjenta, fazy i postaci OZT, przyczyny, przebiegu klinicznego i występujących powikłań. Leczenie łagodnej postaci OZT jest stosunkowo proste i polega na intensywnej resuscytacji płynowej, uzupełnianiu elektrolitów i podawaniu leków przeciwbólowych. Poważnym problemem jest natomiast leczenie umiarkowanej i ciężkiej postaci OZT, które wymagają intensywnej opieki medycznej i leczenia żywieniowego. Ostre zapalenie trzustki (OZT) jest procesem zapalnym tego narządu związanym z przedwczesną wewnątrztrzustkową aktywacją proenzymów trzustkowych. W zależności od nasilenia i zakresu procesu zapalnego w trzustce przebiega ono z większym lub mniejszym uszkodzeniem sąsiadujących tkanek lub innych odległych narządów. W różnych częściach świata zapadalność na ostre zapalenie trzustki waha się w zakresie od 10 do 80 przypadków na 100 000 mieszkańców na rok i u mężczyzn jest o 10–30% większa niż u kobiet. W ostatnich latach na całym świecie obserwuje się wzrost zachorowań na OZT, a kamica żółciowa staje się jego dominującą przyczyną. Uważa się, że częstsze zachorowania spowodowane są częstszym występowaniem kamicy żółciowej jako jednego z następstw epidemii otyłości. Alkohol jest drugą, co do częstości, przyczyną występowania OZT. Ponadto coraz większa wiedza lekarzy oraz rozpowszechnienie badań laboratoryjnych sprawiają, że w niejasnych przypadkach klinicznych częściej oznacza się aktywność enzymów trzustkowych we krwi i moczu, co pozwala na zdiagnozowanie OZT [1, 2]. Wyniki dotychczas opublikowanych badań epidemiologicznych wskazują, iż Polska należy do krajów o jednym z najwyższych współczynników zachorowalności na OZT 72,1/100 000 mieszkańców. Stwierdza się również wzrost częstości występowania OZT o ciężkim przebiegu. Chociaż u większości pacjentów choroba ma przebieg łagodny (śmiertelność nie przekracza 1%), to w przypadku ciężkiej postaci śmiertelność kształtuje się na poziomie 30–60% [3, 4]. Obraz kliniczny OZT Choroba zwykle (95–100% przypadków) rozpoczyna się nagłym atakiem bólu w nadbrzuszu lub w górnym lewym kwadrancie brzucha. U większości chorych ból jest umiarkowany lub silny, ale może też być łagodny. Ma charakter ciągły, tępy, nie kolkowy i często promieniuje do kręgosłupa. U 80% chorych bólowi towarzyszą nudności i skąpe wymioty, nieprzynoszące ulgi. Częstym objawem w ciężkiej postaci OZT jest gorączka. Może ona być wynikiem ostrego zapalenia dróg żółciowych, zespołu ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (SIRS) lub bakteriemii, która może wystąpić u 50% pacjentów. W trzecim czy czwartym tygodniu pojawia się najczęściej u chorych z komplikacjami, np. martwiczym zapaleniem trzustki i jest zwykle wynikiem zakażenia tkanek martwiczych lub sepsy. Ważne jest ustalenie przyczyny gorączki, ponieważ jest to istotne w dalszym postępowaniu diagnostycznym i leczniczym. Stan świadomości chorych z ciężką postacią OZT jest czasem zaburzony, czego przyczyną może być rozwijający się wstrząs, hipoksemia i endotoksemia. W badaniu przedmiotowym jamy brzusznej stwierdza się:POLECAMY bolesność w nadbrzuszu, osłabienie lub brak szmerów perystaltycznych (niedrożność porażenna jelit), wzmożone napięcie powłok brzusznych i wzdęcie, czasami także poprzecznie położony opór w nadbrzuszu (spowodowany okołotrzustkowymi naciekami zapalnymi i martwicą); ponadto: często występuje tachykardia (100–140 skurczów serca/min), początkowo wzrasta ciśnienie tętnicze krwi, w ciężkiej postaci (ok. 10% przypadków) rozwija się wstrząs, w ok. 40% przypadków stwierdza się trzeszczenia u podstawy płuc (wysięk opłucnowy), jeżeli choroba ma etiologię żółciową, obserwuje się zażółcenie twardówek, rzadziej powłok skórnych. Diagnostyka/kryteria rozpoznania Diagnoza ustalana jest na podstawie wywiadu, wyników badania przedmiotowego oraz badań laboratoryjnych. Ostre zapalenie trzustki rozpoznaje się, jeśli spełnione są dwa z trzech kryteriów: typowy obraz kliniczny odpowiadający OZT (ból w nadbrzuszu o ostrym początku, często promieniujący do pleców), aktywność enzymów trzustkowych (amylazy lub lipazy) w surowicy trzykrotnie przekraczająca wartości prawidłowe, wyniki badań obrazowych – zmiany patologiczne charakterystyczne dla OZT w badaniu USG jamy brzusznej lub tomografii komputerowej (TK) jamy brzusznej z podaniem środka kontrastującego, lub ewentualnie w rezonansie magnetycznym (MR). Spośród badań laboratoryjnych na pierwszym miejscu należy wymienić ocenę aktywności amylazy w surowicy i moczu oraz lipazy w surowicy. Podwyższone stężenie bilirubiny oraz wzrost aktywności enzymów związanych z funkcją wątroby (fosfataza zasadowa, aminotransferazy) może wskazywać na kamicę żółciową jako przyczynę choroby. W ocenie przyczyn ataku OZT może być również pomocna ocena stężenia wapnia i lipidów we krwi. Każdy pacjent powinien mieć monitorowane stężenie elektrolitów, mocznika i kreatyniny (świadczą o funkcji nerek) oraz glukozy. Stwierdzenie wartości hematokrytu > 47% w czasie przyjęcia chorego do szpitala, świadczy o znacznym zagęszczeniu krwi, spowodowanym wysiękiem składników osocza do jam ciała. Leukocytoza jest następstwem toczącego się procesu zapalnego lub współistniejącego zakażenia. Stwierdzone w 1.–3. dobie choroby stężenie białka C-reaktywnego (CRP) > 150 mg/dl wskazuje na ciężką postać OZT. Spośród badań obrazowych największe znaczenie praktyczne mają: RTG jamy brzusznej (może uwidocznić cechy porażenia perystaltyki, objawy kamicy żółciowej, objawy perforacji) i RTG klatki piersiowej (poszukuje objawów powikłań płucnych); USG jamy brzusznej – badanie z wyboru już przy przyjęciu do szpitala u wszystkich pacjentów z podejrzeniem OZT; badanie to identyfikuje objawy chorób predysponujących do rozwoju OZT, np. kamicy pęcherzyka żółciowego lub po... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej, Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma, Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online, Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK... ...i wiele więcej! Sprawdź
Czy zapalenie woreczka żółciowego leczy się antybiotykami i czy metoda ta jest skuteczna? Zabieg nie wchodzi w grę ze względu na serce. Odpowiedziała. lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś Klinika Gastroenterologii i Hepatologii Szpital Uniwersytecki w Krakowie. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego jest powikłaniem kamicy
1 2007-01-28 21:58:32 daniel Gość Temat: zapalenie trzustki witam wzystkich ma prozbe moja corka ma 12-lat 0d 3-lat choruje na ostre zapalenie trzuski kilka dni temu miala kolejny atak moze to byc dziwne ale mieszkamy w chicago i przez trzy lata nie bardzo wiedzieli jak jej pomoc teraz cos wiedza wiecej nie byla niczym leczona za kazdym razem podawano tylko morfine mam pytanie czy ma kos jakas dobra sprawdzona diete 2 Odpowiedź przez mama 2007-01-30 00:39:37 mama Gość Odp: zapalenie trzustki Napisz do mnie to cię skontaktuje z dobrym lekarzem 3 Odpowiedź przez Ulka 2007-06-27 08:11:15 Ulka Gość Odp: zapalenie trzustki Witaj. Miesiąc temu przeszłam kolejne zapalenie trzustki. Pilnuję diety i wszystko jest w porządku. Jeśli chcesz porozmawiać, podaję swój mail. Pozdrawiam serdecznie. 4 Odpowiedź przez bozena 2007-07-19 18:58:25 bozena Gość Odp: zapalenie trzustki mama napisał/a:Napisz do mnie to cię skontaktuje z dobrym lekarzemDzień dobry proszę poradz mi coś mam mamę w szpitalu właśnie ma ostre zapalenie trzustki miała zabieg tzn. usuwane kamienie z woreczka żółciowego, a teraz jest na głodówce. Chcielibyśmy z rodzinką poradzić się i innych lekarzy ponieważ jestem z małego miasteczka nie jestem do końca przekonana do tych lekarzy wydaje mnie się że oni poprostu z mamy robią k="królika doświadczalnego", a dlka tego że moja mama z bólami zgłsaszała się do nich 3 m-ce wstecz a oni zawsze tylko dawali tabletki które mało pomagały aż doprowadziła sie do stanu takiego , że w oczach zaczęły żółknąć jej białka. Proszę o jakiś kontakt do innych lekarzy. Pozdrawiam B 5 Odpowiedź przez baśka 2007-09-13 21:19:08 baśka Gość Odp: zapalenie trzustki Bożenko zróbcie mamie koniecznie tomografię. Moja mama miała takie same objawy, USG wychodziło 2 razy bez zmian - a okazało się że to guz trzustki. Jest już po operacji. Lekarzy trzeba przycisnąć do muru, bo sami to opornie działają. 6 Odpowiedź przez LESZEK 2007-09-19 06:12:33 LESZEK Gość Odp: zapalenie trzustki mama napisał/a:Napisz do mnie to cię skontaktuje z dobrym lekarzemPROSZE O PORADE MOWICIE O JAKIS DIETACH PRZY ZAPALENIU TRZUSTKI JAKI SA DIETY PROSZE TEZ O DOBREGO LEKARZA DZIEKUJE 7 Odpowiedź przez kialas 2007-09-20 16:49:52 kialas Gość Odp: zapalenie trzustki jestli chcesz dobra diete to wpisz w wyszukiwarce ZAPALENIE TRZUSTKI DIETA i znajdzie Ci kilka stron,przeczytaj kilka tych diet zeby je porownać,w ten sposob bedziesz mial najdokladniejsza diete. 8 Odpowiedź przez Ewka7 2007-10-31 13:23:30 Ewka7 Gość Odp: zapalenie trzustki Witam. Piszę z redakcji programu "Grunt to zdrowie" emitowanego dla TVN Style. Właśnie przygotowujemy odcinek o bólach brzucha i jednym z omawianych tematów będzie zapalenie trzustki. Jeśli ktoś z państwa byłby zainteresowany pojawieniem się u nas w programie w charakterze bohatera odcinka i podzieleniem się z nami swoimi doświadczeniami, bardzo proszę o kontakt na adres mailowy: ewalukasiewicz@ Łukasiewicz "Grunt to zdrowie" 9 Odpowiedź przez violeta 2007-12-01 22:29:41 violeta Gość Odp: zapalenie trzustki czesc wszystkim moj maz choruje na ciezkie OTZ to juz 6 tydzien, czy ktos z was zna albo sam przechodzil to w ten sposob. Moj maz dostal to po ERCP wyjechal zdrow z domu a teraz si etak mowia cos o operacji i mowia tez ze jest duze ryzyko przy umieram ze strachu. Pozdrowienia 10 Odpowiedź przez barbara 2008-12-20 15:00:12 barbara Gość Odp: zapalenie trzustki Mój znajomy niedawno mial zapalenie trzuski i był leczony w szpitalu przy Borowskiej we Wrocławiu (chyba w Klinice Akademii medycznej). Miał zastosowaną metodę płukania. Był leczony! (środki przeciwbólowe to nie jest leczenie)Poszedł dp szpitala z silnym bólem. Teraz jak czuje się dobrze i odstąpi od diety to go znowu zaczyna boleć. Zwykle nie musi brać środków przeciwbólowych. Dieta jest skonsultować się z wrocławskim szpitalem. 11 Odpowiedź przez lili 2009-03-10 16:10:38 lili Gość Odp: zapalenie trzustki mój brat miał martwiczo krwotoczne zapalenie trzustki leżal 12 miesięcy w szpiatalu 2 miesiące w śpiączce mial przetoke która sie sama nie zagoiła potworny ból i męki przez 12 miesęcy oczywiście tego by nie bylo gdyby nie zła diagnoza lekarzy z małego miasteczkaktorzy nic sobie z tego nie robili a póżniej dawali mu 2 godziny zycia, na własną ręke wywieźliśmy go do warszawy i tam stał się cud inaczej tego nazwać nie można nikt nie wierzył ze przeżyje poza nami i jednym lekarzem który robił wszystko zeby go uratowac,oczywiście wdała sie sepsa odleżyny przetoka i inne okropne rzeczy ale moj brat przeżyl walczył i wygrał. 12 Odpowiedź przez ela 2009-03-10 20:07:51 ela Member Nieaktywny Skąd: Zarejestrowany: 2006-06-28 Posty: 94 Odp: zapalenie trzustki Gosciu -wspaniałe to wiesci i chwalę determinacje i i pogody ducha. 13 Odpowiedź przez monika137a 2009-07-19 22:37:40 monika137a Gość Odp: zapalenie trzustki "Napisz do mnie to cię skontaktuje z dobrym lekarzem" błagam proszę o pomoc...namiary na dobrego lekarza!czekam na odpowiedz 14 Odpowiedź przez Ania 2009-08-22 19:25:57 Ania Gość Odp: zapalenie trzustki Prośba o namiary do dobrego lekarza z warszawy, który specjalizuje si ę w chorobach trzustki 15 Odpowiedź przez Magda 2009-10-03 21:05:27 Magda Gość Odp: zapalenie trzustki Witam serdecznie porsze o dane kontaktowe do tego lekarza 16 Odpowiedź przez Marta111 2009-10-17 15:28:58 Marta111 Gość Odp: zapalenie trzustki Witam Mój tata był osoba zdrową i nagle dostał zapalenie trzustki i to ostre. Dzisiaj mija miesiąc od jego śmierci lekarze zapewniali nas ze już jest wszystko dobrze a tu wysiadł cały organizm. na końcu nie miał wcale trzustki ponieważ ją strawił i niby to było dobrze. nie wiem czy można ufać lekarzom ja przestałam 17 Odpowiedź przez Ania 2009-11-25 16:41:16 Ania Gość Odp: zapalenie trzustki Marta111 napisał/a:Witam Mój tata był osoba zdrową i nagle dostał zapalenie trzustki i to ostre. Dzisiaj mija miesiąc od jego śmierci lekarze zapewniali nas ze już jest wszystko dobrze a tu wysiadł cały organizm. na końcu nie miał wcale trzustki ponieważ ją strawił i niby to było dobrze. nie wiem czy można ufać lekarzom ja przestałamMoja mama przeszła ostre zapalenie trzustki rodzaj martwiczo-krwotoczną ma 62 lata i jest jednym z nielicznych osób które przeżyły tą ciężką chorobę ma 80% martwicy trzustki leżała 2 miesiące ma Oddziale Intensywnej terapii i kolejne 2 miesiące na oddziale chirurgii w Międzylesiu przeszła 3 operacje i lekarze którzy się nią zajmowali odwalili kawał dobrej roboty,jetem im za to bardzo wdzięczna ale prawda jest taka że ta choroba jest nieprzewidywalna i każdy przeżyty dzień to sukces im później pierwsza operacja od ataku bólu tym lepiej moja mama miaław 21 dniu od ataku pierwszą operacje ta choroba jeszcze nie jest dobrze znana medycynie każdy przypadek jest inny . Nigdy nie wiadomo kiedy przyjdzie kolejny atak i kolejna męka dla chorego 18 Odpowiedź przez beatazielonka 2009-12-07 15:55:38 beatazielonka Gość Odp: zapalenie trzustki Witam!moj mąz ma33 lata od dawna naduzywa alkoholu jest on juz po 2 krotnym ostrym zapaleniu trzustki i nadal pije piwo czy grozi mu nastepny pobyt w szpitalu? 19 Odpowiedź przez demon 2010-01-28 18:15:58 demon Gość Odp: zapalenie trzustki witam co ty za bzdury pisesz o wdzieczności choroba jak każda inna do wyleczenia ja jestem po 2 operacjach też wycieli mi trzustke i mam się dobrze po za tym ze mam cukrzyce jak każdy co jest po takiej operacij nie martw sie jak sie mama nie da to pożyje a nie wierz co lekarze gadaja bo bzdury opowiadaja 20 Odpowiedź przez Janek 2010-01-30 20:35:19 Janek Gość Odp: zapalenie trzustki Ja właśnie wróciłem wczoraj ze szpitala po OZT i jestem bardzo zadowolony z opieki medycznej :) Polecam Szpital w Sulęcinie i doktora "Paczkowskiego" 21 Odpowiedź przez ania19796 2010-02-12 21:43:23 ania19796 Gość Odp: zapalenie trzustki DWA TYGODNIE TEMU MIAŁAM OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI CHOLERNIE SIE BOJE TEJ CHOROBY JAK DŁUGO MOŻNA POŻYĆ STOSUJĄC ODPOWIEDNIĄ DIETE MAM 2 MAŁYCH SYNKÓW BARDZO SIE BOJE 22 LUTEGO MAM MIEĆ LAPAROSKOPIE BO NAJPRAWDOPODOBNIEJ OD KAMIENI NA WORECZU ŻÓŁCIOWYM DOSTAŁAM ZAPALENIA TZRUSTKI CZEKAMNA ODP. 22 Odpowiedź przez moniab 2010-02-18 19:54:57 moniab Gość Odp: zapalenie trzustki Witam, wszystkich zwłaszcza ciebie Aniu, nie zamartwiaj się tak, po ostrym zapaleniu trzustki można żyć. Ja sama miesiąc temu zachorowałam na OZT, mam czwórkę dzieci, mój lekarz mówi żeby się nie przejmować i zapomnieć o chorobie, biorę leki i żyję dalej, ja jak trafiłam do szpitala, to amylaza w moczu wynosiła 31000, udało mi się uniknąć operacji, wracam powoli do sił, pozdrawiam wszystkich na diecie beztłuszczowej, chętnie dowiedziałabym się jak radzicie sobie z tą dietą. 23 Odpowiedź przez ania19796 2010-03-13 14:34:55 ania19796 Gość Odp: zapalenie trzustki Ulka napisał/a:Witaj. Miesiąc temu przeszłam kolejne zapalenie trzustki. Pilnuję diety i wszystko jest w porządku. Jeśli chcesz porozmawiać, podaję swój mail. Pozdrawiam CIE SERDECZNIE JESTEMPO OSTRYM ZAPALENIU TRZUSTKI ,DWA TYGODNIE MIAŁAM USUNIĘTE KAMIENIE Z WORECZKA ŻÓŁCIOWEGO NIE WIEM CO Z CZYM MOGE JEŚĆ,PIJE KAWE ZBOŻOWĄ ,CHLEB PSZENNY Z MASŁEM I BIAŁYM SEREM LUB SZYNKĄ Z KURCZAKA ,NA OBIADY PIERŚ GOTOWANA ZE SZPINAKIEM I ZIEMNIAKAMI ,CO JESZCZE MOGE ZJEŚĆ NAPISZ CO TY GOTUJESZ NAJGORSZE SA DLA MNIE OBIADY 24 Odpowiedź przez ania19796 2010-03-13 14:36:43 ania19796 Gość Odp: zapalenie trzustki TO MÓJ E-MAIL janas616@ 25 Odpowiedź przez ela 2010-03-14 08:27:15 ela Member Nieaktywny Skąd: Zarejestrowany: 2006-06-28 Posty: 94 Odp: zapalenie trzustki hej-ciekawy równierz nteresuje dania a jeszcze dochodzi dieta watrobowa-ale sie porobiło i na nowo gdyz to bardzo
Martwicze ostre zapalenie trzustki leczone metodą "otwartego brzucha" - leczenie żywieniowe, postępowanie z powikłaniami pooperacyjnymi i zakażeniem . Czasopismo. Chirurgia Polska. Numer. Tom 3, Nr 4 (2001) Strony. 171-178. Opublikowany online. 2002-04-25. Wyświetlenia strony. 17166. Wyświetlenia/pobrania artykułu. 3323. Rekord
Ból w nadbrzuszu jest jednym z objawów ostrego zapalenia trzustki. Źródło: gpointstudio/ AdobeStock Opublikowano: 22:55Aktualizacja: 10:03 Ostre zapalenie trzustki (OZT) jest spowodowane przedwczesną aktywacją enzymów wytwarzanych przez ten narząd. Substancje te biorą udział w procesie trawienia pokarmów. W przypadku przedwczesnej aktywacji enzymów dochodzi do samostrawienia narządu i okolicznych tkanek. Ostre zapalenie trzustki wywołuje gwałtowną i silną reakcję zapalną organizmu. Jest to poważny stan, który najczęściej objawia się wystąpieniem silnego bólu w nadbrzuszu, nudności i wymiotów oraz gorączki. Czym jest ostre zapalenie trzustki?Ostre zapalenie trzustki – przyczynyObjawy ostrego zapalenia trzustkiOstre zapalenie trzustki – rozpoznanieLeczenie ostrego zapalenia trzustkiRokowania przy ostrym zapaleniu trzustkiŻycie po ostrym zapaleniu trzustki Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami Czym jest ostre zapalenie trzustki? Ostre zapalenie trzustki jest chorobą, w której przebiegu dochodzi do lokalnego uszkodzenia tkanek trzustki przez przedwcześnie aktywowane enzymy trawienne wytwarzane w tym organie. Zmianom w obrębie trzustki towarzyszy silna, często uogólniona (obejmująca cały organizm) reakcja zapalna. Ta choroba trzustki najczęściej dotyka osoby: po 70. roku życia, z otyłością, spożywające duże dawki alkoholu, palące papierosy. Ostre zapalenie trzustki jest chorobą wyleczalną – w zdecydowanej większości przypadków w wyniku odpowiedniego leczenia udaje się opanować stan zapalny zanim dojdzie do groźnych dla życia komplikacji. Śmiertelność u pacjentów z rozpoznanym schorzeniem wynosi średnio 1-2 proc., jest jednak znacznie wyższe w przypadku ciężkich postaci zapalenia. Ostre zapalenie trzustki – przyczyny Przyczyny ostrego zapalenia trzustki mogą być różne, jednak najczęstsze z nich to wypicie dużej ilości alkoholu lub powikłanie kamicy pęcherzyka żółciowego (łącznie stanowią przyczynę ok. 80% przypadków OZT). Inne, znacznie rzadsze przyczyny ostrego zapalenia trzustki to: hiperlipidemia, reakcja na wybrane leki, wady wrodzone narządu, urazy brzucha, mutacje genetyczne, powikłanie zabiegów w rejonie jamy brzusznej. Jeżeli nie udaje się ustalić czynnika, który wywołał chorobę, wówczas mówi się o idiopatycznym zapaleniu trzustki. Czynnikiem odpowiedzialnym za wystąpienie gwałtownej reakcji zapalnej mogą być również wszystkie substancje, które działają niszcząco na narząd lub prowadzą do wystąpienia utrudnień w wydzielaniu enzymów trawiennych. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml 25,99 zł Odporność, Good Aging Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek 73,00 zł Odporność Naturell Immuno Hot, 10 saszetek 14,29 zł Zdrowie umysłu, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z głębokim skupieniem, 30 saszetek 139,00 zł Zdrowie intymne i seks, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z dobrym seksem, 30 saszetek 139,00 zł Objawy ostrego zapalenia trzustki Najczęściej pierwszym objawem ostrego zapalenia trzustki jest silny ból, który pojawia się nagle i lokalizuje się w górnej części brzucha (czyli tam, gdzie leży trzustka). Ból trzustki czasem może promieniować w okolice pleców. Poza dolegliwościami bólowymi u pacjentów obserwuje się również inne objawy ostrego zapalenia trzustki: uporczywe nudności i wymioty, gorączkę, przyspieszona akcja serca (tachykardia) oraz obniżenie ciśnienia tętniczego pojawiające się jako skutek odwodnienia hipowolemicznego, żółtaczka, zmiany na skórze, np. zaczerwienienie bądź sinice, osłabienie, przyjmowanie obronnej pozycję podczas badania – silne napinanie mięśnie brzucha. Przy gwałtownie przebiegającym ostrym zapaleniu trzustki występuje czasem bardzo groźny wstrząs. Jest to stan zagrożenia życia, który wiąże się z niewydolnością krążenia skutkującą niedostatecznym zaopatrzeniem komórek organizmu w tlen. Wystąpienie objawów tej choroby trzustki często poprzedzone jest tzw. błędem dietetycznym (weselnym), który polega na spożyciu znacznej ilości pokarmu (szczególnie tłustego) w połączeniu z alkoholem. Jeśli pojawią się wyżej wymienione objawy ostrego zapalenia trzustki, osoba, u której istnieje ryzyko wystąpienia OZT, powinna powstrzymać się od spożywania pokarmów i picia alkoholu. Dozwolone jest natomiast picie wody. Ostre zapalenie trzustki – rozpoznanie Wiele z symptomów ostrego zapalenia trzustki może stanowić objawy innych chorób (w tym raka trzustki, kamicy żółciowej, chorób wątroby), dlatego oprócz dokładnego wywiadu medycznego rozpoznanie schorzenia wymaga również przeprowadzenia kilku testów. Jakie badania wykonywane są w celu oceny pracy trzustki i diagnostyki ostrego zapalenia tego narządu? oznaczenie aktywności alfa-amylazy we krwi i w moczu (przyjmuje się, że trzykrotne przekroczenie górnej granicy normy świadczy o ostrym zapaleniu trzustki), oznaczenie aktywności lipazy we krwi, testy obrazowe, takie jak tomografia komputerowa i badanie ultrasonograficzne (dzięki nim lekarz może zbadać trzustkę pod kątem oceny nasilenia zmian w tkankach narządu oraz występowania kamicy żółciowej jako przyczyny zapalenia). Leczenie ostrego zapalenia trzustki Leczenie ostrego zapalenia trzustki polega na intensywnym, dożylnym nawodnieniu chorego oraz wyrównaniu zaburzeń elektrolitowych. Dodatkowo pacjenci, aby uśmierzyć ból trzustki, przyjmują leki przeciwbólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne, czasami również silniejsze środki opioidowe – w zależności od skuteczności łagodniejszej terapii przeciwbólowej). Równie istotnym elementem leczenia ostrego zapalenia trzustki jest dieta. Wprowadza się ją po głodówce i polega na przyjmowaniu pokarmów ubogotłuszczowych w celu uniknięcia obciążenia narządu. Chorzy zaczynają jeść po ustąpieniu bólu brzucha i dolegliwości takich jak nudności czy wymioty. W ciężkich przypadkach OZT stosuje się żywienie dojelitowe (przez specjalny zgłębnik) lub pozajelitowe (gdy wykluczona jest możliwość żywienia drogą przewodu pokarmowego). Antybiotykoterapia stosowana jest wyłącznie w przypadkach, w których doszło do zakażenia. Ma na celu zapobieganie powikłaniom w postaci zapalenia otrzewnej. Leczenie zabiegowe jest wykonywane w przypadku niedrożności dróg żółciowych lub wystąpienia rozległej martwicy. Zobacz także Rokowania przy ostrym zapaleniu trzustki Rokowania w przypadku wystąpienia ostrego zapalenia trzustki są zależne od postaci choroby. Wyróżnia się trzy rodzaje OZT: łagodną, umiarkowana oraz ciężką. W pierwszej nie występują zaburzenia funkcji innych narządów. W drugiej są obecne i trwają poniżej 48 godzin, natomiast w trzeciej są obecne powyżej tego czasu. Ostre zapalenie trzustki jest wyleczalne. Największą śmiertelność obserwuje się w przypadku ciężkiej postaci choroby – wynosi ona 10%. Większość chorych wraca jednak do pełni zdrowia. Substytucja insuliny i enzymów trzustkowych jest wymagana u niewielkiej liczby pacjentów. Osoby, które przeszły ciężki atak OZT, powinny być objęte opieką lekarską mającą na celu monitorowanie funkcji wydzielniczej narządu. Epizody choroby mogą prowadzić do rozwoju przewlekłego zapalenia trzustki, które wiąże się z ryzykiem trwałego upośledzenia procesów trawienia pokarmów i występowaniem objawów w postaci biegunek tłuszczowych, nudności i wymiotów. Życie po ostrym zapaleniu trzustki Chorzy po wyjściu ze szpitala powinni przestrzegać tzw. diety trzustkowej, która polega na unikaniu spożywania tłustych pokarmów i bezwzględnym zakazie picia alkoholu. Jeżeli został określony czynnik, który wywołał OZT, należy go unikać. U osób z kamicą pęcherzyka żółciowego, która wywołała atak, istnieje wskazanie do wykonania cholecystektomii (operacyjne usunięcie pęcherzyka). U niektórych pacjentów stosuje się substytucję enzymów trzustkowych. Bibliografia Przytrzymaji odkryj Interna Szczeklika 2015/16, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2015, s. 596–602. Najnowsze w naszym serwisie Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Wiktor Trela Ukończyłem dziennikarstwo i obecnie studiuję na V roku medycyny. Odbyłem wiele praktyk medycznych, brałem udział w szkoleniach i konferencjach. Aktywnie działam w organizacjach studenckich. Pasję medyczną łączę z naturalną chęcią opowiadania oraz pisania o niej. Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy 9Z2ENns. 380 293 99 499 201 413 172 91 461

ostre zapalenie trzustki forum